Β’ ΜΕΡΟΣ
Το άλογο είχε πάντα σημαντικό ρόλο στην ζωή των ανθρώπων, κάτι που φαίνεται στην απαθανάτιση τους στην τέχνη. Ταυτόχρονα μέσα από την τέχνη μπορούμε να δούμε πως ο ρόλος των αλόγων αλλάζει στην καθημερινότητα των ανθρώπων διαχρονικά, όχι μόνο μέσα από την απεικόνιση τους, αλλά και ως σύμβολα πλέον κυριαρχίας και δύναμης.
Το άλογο στη ρωμαϊκή τέχνη
Στην ρωμαϊκή τέχνη, το άλογο συχνά χρησιμοποιείται για να αντιπροσωπεύσει στρατιωτική δύναμη και κύρος. Η απεικόνιση του αλόγου δεν αντικατοπτρίζει μόνο την καθημερινότητα, αλλά πάνω από όλα η χρήση τους στην τέχνη ‘δανείζει’ τα χαρακτηριστικά του στους ανθρώπους. Δηλαδή, το άλογο χρησιμοποιείται μεταφορικά ως ένδειξη δυναμικότητας για τον άνθρωπο που συσχετίζεται.
Έτσι σε πολλά έργα η φιγούρα του αλόγου δεν είναι δευτερεύον, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της σύνθεσης, ειδικά στη γλυπτική, που με υπερρεαλιστική κίνηση, απαθανατίζει αφηνιασμένα άλογα με μεγάλη λεπτομέρεια να ορμούν προς τη νίκη στα πεδία των μαχών.
Τα αριστοκρατικά αγάλματα αλόγων, όπως το περίφημο χάλκινο άγαλμα του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου (περίπου 175 μ.Χ.), εξυμνούσαν τη δύναμη και τη θεϊκή εύνοια του αυτοκράτορα. Αυτό το έργο, ένα από τα λίγα σωζόμενα χάλκινα αγάλματα της αρχαιότητας, αποτελεί δείγμα της μεγαλοπρέπειας και της εξουσίας που συνδέονται με την απεικόνιση αλόγων στη ρωμαϊκή κουλτούρα.
Το άλογο του αυτοκράτορα αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα της δυναμικότητας που αποτυπώνεται στη γλυπτική της εποχής. Το άλογο σηκώνει το δεξί του μπροστινό πόδι στο γόνατο, ενώ ακουμπά το αριστερό μπροστινό πόδι στο έδαφος. Η κίνηση του περιορίζεται από τα χαλινάρια, τα οποία κρατούσε ο αυτοκράτορας στο αριστερό του χέρι (και έχουν πλέον χαθεί). Το σώμα του αλόγου, ειδικά η μυϊκή του γράμμωση, έχει αποδοθεί με μεγάλη προσοχή από τον καλλιτέχνη. Το άλογο φοράει ιμάντα, ενώ η σέλα του είναι διαφορετική από τις άκαμπτες σέλες της εποχής και μοιάζει περισσότερο με περσικό εφίππιο που φανερώνει την βασιλικότητα του.
Μεσαίωνας και Αναγέννηση
Κατά τη μεσαιωνική περίοδο, η απεικόνιση των αλόγων συνδέθηκε στενά με τους ιππότες και την τάξη των ιπποτών.
Έργα τέχνης όπως η “Η ταπισερί της Μπαγιέ” (Bayeux Tapestry) (περίπου 1070 μ.Χ.), απεικονίζουν σκηνές μάχης με λεπτομερείς εικόνες αλόγων, αντικατοπτρίζοντας τον ρόλο τους στους μεσαιωνικούς πολέμους.
Τα άλογα στη μεσαιωνική τέχνη απεικονίζονταν συχνά με περίτεχνες ιπποσκευές και πανοπλίες, επισημαίνοντας το κύρος και τη σημασία τους.
Μετά την εποχή των ιπποτών, η Αναγέννηση, μια πολιτισμική και πνευματική κίνηση που άνθισε στην Ευρώπη από τον 14ο έως τον 17ο αιώνα, επηρέασε σημαντικά τομείς όπως η τέχνη, η αρχιτεκτονική, η λογοτεχνία, η επιστήμη, η φιλοσοφία και η πολιτική.
Κατά την διάρκεια της Αναγέννησης εντατικοποιήθηκε και η μελέτη των ζώων, έτσι η απεικόνιση τους σε πίνακες και γλυπτά δεν ήταν πλέον δευτερεύουσα ή βοηθητική, αλλά είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Καλλιτέχνες σαν τον Λεονάρδο ντα Βίντσι και τον Άλμπρεχτ Ντύρερ μελετούσαν σχολαστικά τα άλογα, και δημιούργησαν λεπτομερή σκίτσα και ανατομικές μελέτες. Τα σκίτσα του Λεονάρδο ντα Βίντσι, ιδιαίτερα οι μελέτες του για το άγαλμα του αλόγου του Sforza, που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, αποδεικνύουν την βαθιά κατανόηση της ανατομίας και της κίνησης των αλόγων.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα του ενδιαφέροντος προς τα άλογα αποτελεί η “Αίθουσα των Αλόγων” στο Palazzo Te της Μάντουας στην Ιταλία.
Στο Μαντουανικό Παλάτι, ο Τζούλιο Ρομάνο διακόσμησε τους τοίχους μιας αίθουσας μόνο με άλογα από τους στάβλους της οικογένειας Γκοντζάγκα, ιδιοκτήτες του παλατιού. Τα άλογα, ζωγραφισμένα σε φυσικό μέγεθος, απεικονίζουν πραγματικά άλογα, και μάλιστα είναι γνωστά τα ονόματα τεσσάρων από τα απεικονιζόμενα άλογα: Ντάριο, Μορέλ Φαβορίτο, Μπατάλια και Γκλοριόζο.
Tα άλογα ήταν το καμάρι των Γκονζάγκα, που τούς οδήγησαν στη μάχη, τούς χάρισαν τη νίκη και στο τέλος έγιναν οι επιβήτορες στον στάβλο τους.
• Διαβάστε τη συνέχεια: Το άλογο στην εποχή μπάρκο και στον 17ο-19ο αιώνα.
